Voor iedere sector in Nederland is een Arbowetgeving van kracht. Alle werknemers moeten immers veilig en gezond kunnen werken. Zoals je leest hebben we het hier over werknemers, mensen die in loondienst zijn dus. Zijn Arbo regels ook van toepassing op zzp’ers? Hoewel het antwoord op deze vraag voor zich lijkt te spreken, zijn er absoluut ook regels die van toepassing zijn voor zzp’ers. Er zijn zelfs een paar ongeschreven regels. Voor veel zzp’ers zijn zelfstandigheid en vrijheid de belangrijkste redenen om in een eigen bedrijf werkzaam te zijn. Er is niemand anders die wat te zeggen heeft over de manier waarop een zzp’er in zijn of haar bedrijf werkzaam moet zijn. Er gelden dan ook op dit moment (nog) geen concrete CAO afspraken voor ZZP’ers maar het woordje nog in de vorige regel is bewust gekozen. De regering laat immers haar gedachten gaan over wat “CAO-achtige zaken” zoals de invoer van een minimumtarief en het plan om zzp’ers verplicht te laten verzekeren tegen arbeidsongeschiktheid. Daarnaast moet een zzp’er zich wel degelijk verdiepen in de Arbowet die van toepassing is in de sector waarin hij of zij werkzaam is. Deze zijn immers ook voor zelfstandigen van toepassing.
Arbowetgeving voor zzp’ers
De Arbowet is een verkorte term voor de Arbeidsomstandighedenwet. De regels die in deze wetgeving staan geformuleerd hebben betrekking op het gezond en veilig uitvoeren van werkzaamheden. Iedere werkgever en diens werknemers moeten zich hieraan houden. Daarnaast zijn deze regels sinds 2012 ook voor de zzp’er van toepassing. Deze keuze is uiteraard gemaakt om zzp’ers te beschermen tegen onveilige omstandigheden maar ook om oneerlijke “concurrentie” te voorkomen. De reden hiervoor is eenvoudig: een zzp’er die zich niet aan de Arbo regels hoeft te houden, heeft minder restricties en kan zich hierdoor veel voordeliger aanbieden. Dit zou het gebruik maken van de diensten van een zzp’er dus financieel veel aantrekkelijker maken (lees: goedkoper) dan het gebruik maken van dienstbetrekkingen. Zie het als een “CAO-achtige zaak” dus.
Wat zijn de arbo regels waar je je als zzp’er aan moet houden?
Voor alle werknemers in Nederland geldt sinds 2007 dat als ze werkzaamheden verrichten met levensbedreigende risico’s zich aan bepaalde regels moeten houden. Denk hierbij aan werken met gevaarlijke stoffen of elektriciteit, werkzaamheden op grote hoogte of met hijs- en hefwerktuigen, werk op plaatsen waar instortingsgevaar dreigt en werken langs wegen. Alhoewel je als zzp’er niet ‘in dienst’ ben, kun je toch onder gezag werken en word je door de Inspectie SZW als werknemer gezien en moet je dezelfde regels volgen. Die regels zijn:
- Je moet voorkomen dat anderen gevaar lopen.
- Je moet jezelf verantwoordelijk gedragen en zorgen voor je eigen veiligheid en de veiligheid van anderen.
- Je moet levensgevaar of ernstige schade aan je gezondheid voorkomen.
- Je moet ervoor zorgen dat je ernstige arbeidsrisico’s beperkt of in zijn geheel voorkomt.
- Je moet ervoor zorgen dat je andere arbeidsrisico’s beperkt of voorkomt als je niet alleen werkt.
In 2012 zijn de arbo regels voor zzp’ers aangepast, en gelden nu voor alle arbeidsrisico’s dezelfde regels voor zzp’ers als werknemers in loondienst en moet je ook dezelfde bescherming krijgen. Hierbij kun je denken aan risico’s die je loopt door lawaai of trillingen.
Moet je je als ZZP’er houden aan de Arbeidstijdenwet?
Als zzp’er heb je geen vastgestelde rusttijden of rustmomenten. Als je je rust niet in acht neemt kan het een gevaar opleveren voor jezelf en anderen. Daarom gelden in bepaalde situaties voor zzp’ers de regels uit de Arbeidstijdenwet. In deze wet staat dat je maar een bepaald aantal uur per dag mag werken en recht hebt op rusttijden tussendoor. Situaties waarin voor zzp’ers de Arbeidstijdenwet geldt zijn:
- Wanneer je onder gezag van een opdrachtgever werkt
- Als je in het vervoer werkt
- Als je werkzaam bent in de mijnbouw
- Wanneer je als duiker werkt
Veelgestelde vragen:
Als je samen met een andere zzp’er een opdracht doet, ben je dan beiden werknemer voor de Inspectie SZW?
Als je samen met een andere zzp’er een opdracht doet, dan is de zzp’er die leidend is de ‘werkgever’ voor de Inspectie SZW. De andere zzp’er is dan voor de Arbowet een werknemer.
Moet ik mij als zzp’er aan de Arboregels houden?
Als je onder gezag werkt en door de Inspectie SZW als werknemer wordt gezien moet je je als zzp’er aan de Arboregels houden. De Arboregels zijn er niet voor niets, het is dus sowieso verstandig je aan de regel te houden.
Mag ik als zzp’er ook naar de Arboarts?
Als zzp’er kun je ook naar een Arboarts, bijvoorbeeld voor advies van een medisch deskundige als je aanspraak wilt maken op een arbeidsongeschiktheidsverzekering. In het hele land zijn er zo’n 50 Arboartsen voor zzp’ers. De kosten voor dit bezoek moet je wel zelf betalen.
Kan ik als zzp’er een boete krijgen als ik mij niet aan de Arboregels houd?
Als de door de Inspectie SZW als werknemer wordt gezien moet je je houden aan de Arboregels. Doe je dat niet dan kun je net als iedere andere werknemer een boete krijgen.
